Paletki należą do tzw."ryb problemowych" i zecydowanie nie powinno się od nich rozpoczynać przygody z akwarystyką.Osoba,która chciałaby założyć akwariumdla tych ryb powinny posiadać odpowiednią wiedzę i praktyczne doświadczenie.Musi być też odpowiedzialna,konsekwentna i systematyczna.

      Minimalne akwarium

Pierwszą czynnością jest wybór zbiornika.Oczywiście czym większe akwarium,tym rybom żyje się lepiej i tym łatwiej się nimi opoiekwać.Jakie jest jednak najmniejsze akwarium,w którym można hodować paletki? Spotkać się można z różnymi zaleceniami,ale ich autorzy przeważnie nie mówią,czym kierowali się ustalając te normy.

Załużmy więc,że za minimum dla określonego gatunku (nie tylko dla paletek) uznamy takie zbiornik,w którym określona liczba ryb będzie się od wczesnej młodości prawidłowo rozwijała, w odpowiednim czsie osiągała dojżałość płciwą, a jednocześnie prezentowała prawidłowe, typowe dla gatunkuzwyczaje i zachowania. W tym zbiorniku ryby też powinny chętnie przystępować do tarła,a narybek,przynajmniej w początkowym okresie życia, będzie się prawidłowo rozwijał.Ryby rosnące w warunkach określonych jako minimum,nie powinny w niczym ustępować swoim pobratymcom zamieszkującym nawet dużo większe zbiorniki.

W przypadku paletek za takie minimum możemy uznać akwarium,w którym na jedną rybę będzie przypadało 20 litrów wody.Należy jednak pamiętać, że przy obliczeniach powinniśmy się kierowć faktyczną ilością wody,jaka zmieści się w zbiorniku.Od pojemności "brutto" (wyliczonej na podstawie wymiarów akwarium) należy więc odjąć przestrzeń zajmowaną przez podłoże i dekoracje,itp.

Akwarium dla paletek powinno mieć minimum 80 cm. długości, a odległość od podłoża do powierzchni wody powinna wynosić minimum 40 cm. Dno powinno być szerokie,. Dzięki temu będziemy mogli efektownie urządzić wnętrze akwariu, a ryby będą miały poczucie bezpieczeństwa, mogąc "odsunąc się" od obserwatora. Planując zakup akwarium musimy też pamiętać o tym,że paletki poza okresem rozrodczym żyją w niewielkich grupach. Zapewnienie im towarzystwa ryb własnego gatunku będzie miało bardzo dobry wpływ na ich samopoczucie. Wybierając zbiornik musimy się oczywiście kierować względami finansowymi i lokalowymi. Należy jednak pamiętać,że czm mniejsze akwarium, tym więcej wiedzy,doświadczenia i zaangażowania będą wymagały paletki od opiekuna.

        Ustawienie i wystrój

Jeśli zbiornik z paletkami ma stać w mieszkaniu,nie należy go w jakikolwiek  sposób izolować czy osłaniać.Ryby szybko przyzwyczajają się do ruchu na tewnątrz akwarium i będą się naturalnie zachowywały.

Akwaryści specjalizujący się hodowli paletek stosują różne typy wystroju zbiornika. Można zrezygnować ze zbiornika dekoracyjnego na rzecz  tzw. "higienicznego" pozbawionego jakichkolwiek ozdób.Można też zastosować rozwiązanie pośrednie, czyli zbiornik bez podłoża, z roślinami w doniczkach i nielicznymi korzeniami lub lignitami. Mimo wielu zalet, taki wystrój zbirnika dla większości akwarystów-amatorów jest nie do przyjęcia, ponieważ sądzą oni, że zbiornik w mieszkaniu powinien spełniać też rolę dekoracyjną. 

Paletki wbrew pozorom mogą być hodowane przy bardzo róznym natężeniu światła, rodzaju podłoża czy szacie roślinnej, Wiadomo te zalecenia dotyczą warunków najbardziej im odpowiadających,jednak od każdej zasady są na ogół odstępstwa, które przez ryby są przyjmowane bez większych oporów.

Bardzo dobrym podłożem do akwarium z paletkami jest piasek rzeczny o jak najciemniejszej barwie. W środowisku naturalnym podłoże często przykryte jest warstwą liści, jednak w akwarium takie rozwiązanie utrudni utrzymanie higieny. Piasek umożliwi też rybom stosowanie naturalnej metody wyszukiwania pokarmów (paletki "wydmuchują" podłoże z luźnego podłoża), a ciemny kolor ograniczy płochliwość ryb.Ponadtorzeczny piasek nie oddaje do wody związków wapnia, co w przypadku paletek jest bardzo istotne.

Dość ważnym elementem wystroju zbiornika dla paletek są korzenie. Najbardzie pożądane są takie, które mają zarówno gładkie, niemal pionowe powierzchnie, jak również i liczne "zakamarki" . Najlepszym korzeniem będzie taki, który sięga niemal do do lustra wody i tworzy coś na kształt daszka. Daje to rybom zarówno tak ważną dla nichosłonę, jak i możliwość odbywania tarła (paletki składają ikrę najchętniej na pionowych drewnianych powierzchniach). W akwarium prócz korzeni można można umieścić także inne dekoracje. Należy jednak pamiętać,by nie wpływały negatywnie na parametry wody (czyli: nie powodowały zwiększenia jej twardości lub odczynu) .Dobrymi elementami dekoracji są lignity.

       Czy sadzić rośliny?

W naturalnym środowisku paletek raczej nie występują rośliny  wodne wyższe, jednak w zbiorniku ozdobnym możemy śmiało posadzić kilka roślin. Żywe rośliny zmniejszają stężenie szkodliwych związków azotowych w wodzie.Ryby żyjące wśród roślinności zyskują też możliwość ukrycia się.
Gatunki roślin możemy dobrać wedle własnego gustu.Sugeruję jednak wyższe żabienice, oraz rośliny pływające o dużych liściach, z dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym (pistie, różdżyce) .Paletki czują sie lepiej, jeśli w sytuacjach postrzeganych przez nie za zagrożenie mogą skryć się pod szerokimi liśćmi. Rośliny możemy posadzić w podłożu lub w doniczkach. zastosowanie pojemników ułatwi nam ewentualną zmianę wystroju.Paletki nie niszczą roślin, ani nie wykopują roślin, nie musimy ich zabezpieczać np. kamieniami.

Palety nie wymagają jaskrawych oświetleniem (choć są w stanie się do niego przystosować). Z kolei rośliny wymagają często śilnego światła. Dobrym rozwiązaniem jest więc zastosowanie oświetlenia punktowego-umieszczenie lamp bezpośrednio nad rozłożystymi roślinami.   

        Kluczowe urządzenia

    Zagospodarowane akwarium należy koniecznie wyposażyć w kilka urządzeń. Prawidłową temperaturę utrzymamy za pomocą grzałki,najlepiej z termostatem. Jej moc należ dobrać tak, żeby w razie awarii nie była w stanie podnieść temperatury wody powyżej 30 st.C.Niektórzy akwaryści paletkarze stosują dwie grzałki o miejszej mocy (jestem zwolennikiem takiego rozwiązania).
    Nie mniej ważny jest odpowiedni filtr.W przypadku akwarium z paletkami musi być to filtr z dużym złożem biologicznym. Mechaniczny jest mniej ważny, ponieważ w akwarium z paletkami musimy często podmieniać wodę, a przy okazji sprzątamy wtedy dno zbiornika.
Filtr do akwarium z paletkami musi spełniać kilka podstawowych kryteriów. Po pierwsze, powinien być przeznaczony do zbiornika nieco większego, niż posiadany, tak by miał większą wydajność. Po drugie, nie powinien powodować zbyt dużego ruchu wody w akwarium. Zupełnie niedopuszcalna jest sytuacja, gdy ryby są zmuszone do ciągłej walki z prądem (paletki bardzo tego nie lubią). Po trzecie, musi to być urządzenie bardzo niezawodne-awaria filtra może doprowadzić do tragedii. Typ filtra (kanistrowy,kaskadowy,własnej konstrukcji itp.) nie jest istotny, jeśli spełnia wszystkie te założenia.
   Jeżeli wylot wody z filtra jest umieszczony tak, że powierzchnia wody stale porusza się, można w zasadzie zrezygnować z dodatkowego napowietrzania za pomocą np. kamienia i brzęczyka.Może się ono okazać bardzo przydatne w sytuacjach awaryjnych jako pewna forma zabezpieczenia.

   Na tematstosowania sterylizatora UV krążą różne opinie. Dobre eekty osiągają zarówno ci, którzy stosują to urządzenie na stałe, jak i ci, którzy nie używają go wcale lub robią to tylko w niektórych sytuacjach. Na pewno lampa UV nie jest lekarstwem na wszystko i należy ją raczej traktować jako "wspomaganie" wysiłków akwarysty.

        Parametry wody

  W naturze ryby z rodzaju Symphysodon zamieszkują wody o temperaturze od 25 do 31 st.C, ph w przedziale 3.9-6.9 i twardości nie przekraczającej na ogół 1 dGH.Najkorzystniejsz dla paletek jest woda lekko kwaśna, miękka o temperaturze 28-30 st.C.W akwarium można jednak trzymać paletki dowolnie długo w temperaturze 25-35 st.C i ph 5-7. Ryby te wykazują jeszcze większą tolerancję na twardość wody i znoszą bez najmniejszego uszczerbku na zdrowiu 20 dGH, a okresowo także znacznie wyższą. 

Ogromny wpływ na zdrowie paletek ma stabilność prametrów fizyczno-chemicznych wody. Przygotowując samodzielnie wodę do podmian,zazwyczaj uzyskujemy za każdym razem inne  prametry. Najlepiej więc użyć takiej wody, która jest dostępna w dowolnej ilości,nawet twardej i obojętnej. Zmiana parametrów będzie konieczna dopiero wtedy, gdy zechcemy zyskać od naszych podopiecznych przychówek. Co prawda paletki w wodzie twardej będą chętnie przystępować do tarła i opiekowały się złożoną ikrą,jednak w takich warunkach nie dojdzie do wyklucia larw.
Na prawidłowy rozwój ryb ogromny wpływ ma jakość wody.Absolutnie nie może być w niej azotanów (NO2) ani amoniaku lub jonów amonowych (NH3/NH4+). Poziom azotanów (NO3) powinien być na poziomie nie przekraczającym wartości 20 mg/l (choć paletki zniosą jego chwilowy wzrost) .Warto też zadbać o niski poziom fosfornów, które co prawda nie są bardzo szkodliwe dla ryb,ale srzyjają masowemu rozwojowi glonów.

Powyższe zalecenia najłatwiej osiągnąć stosując cykliczną podmianę wody w zborniku. Na ogół wystarczy podmieniać 25-30% w tygodniu. Najlepiej w początkowej fazie funkcjonowania zbiornika sprawdzać parametry wody i  w ten sposób ustalić konieczną ilość i częstotliwość przy konkretnej obsadzie i ustalonym sposobie żywienia.Paletki dobrze się czują w wodzie filtrowanej przez torf, jednak nie należy ich bez przygotowania przenosić do takiej wody. Nie wolno też dopuszczać do tego, by w wodzie nagromadziło się zbyt wiele substancji humsowych czy garbników-takie sytucje rybom nie służą i w skrajnych wypadkach mogą prowadzić do ich śmierci. Filtracja torfowa, choć wskazana, nie jest jednak konieczna.

          Towarzystwo

Być może zdecydujemy się na wspólną hodowlę paletek i innych ryb.Ocywiście muszą to być gatnuki, którym odpowiadają takie same warunki. Dość często z paletkami łączy się zbrojniki lub bardziej ciepłolubne kiryski. Ryby te myszkują w zakamarkach zbionika i wyszukują resztki pokarmu. W ten sposób uatwiają utrzymanie higieny wody. Z podobnych powodów niektórzy hodowcy trzymają paletki razem z bocjami,które co prawda pochodzą z innych rejonów, ale mają podobne do paletek wymagania. Częto też paletki są łączone z ciepłolubnymi rybami kąsaczowatymi, co z kolei ma na celu "ożywienie" i uatrakyjnienie zbiornika.

Wydawać by się mogło, że najbardziej odpowiednim towarzystwem dla paletek są ryby, które w naturalnym środowisku można spotkać w tych samych rejonach, co paletki. Przeważnie są to inni przedstawiciele pielęgnicowatych, np. uaru, skalary czy pielęgnice skośnopręgie. Jednak to właśnie one mogą zarazić paletki jakąś chorobą lub też może zaistnieć sytuacja odwrotna. Z kolei większość pielęgnic lepiej niż np. sumy, bocje czy ryby kąsaczowate tolerują stosowanie niektórych substancji do ewetualnego leczenia paletek. Można powiedzieć, że bezpieczniej i wygodniej trzymać paletki w zbiornikach jednogatunkowych, natomiast znacznie atrakcyniej prezentuje się zbiornik wielogatunkowy. Decyzję, który wariant wybrać, każdy akwarysta musi podjąć sam.

         Na progu nowego domu
 
Przed wprowadzeniem paletek do akwarium, musimy zadbać o prawidłowy przebieg jego dojrzewania. Paletki należy wprowadzać do całkowicie usabilizowanego akwarium.Jeżeli inne gatunki ryb mają dzielić zbiornik z paletkami, to lepiej umieścić je tam wcześnie, a paletki wprowadzać dopiero po dłuższym okresie.
Zanim kupimy paletki, warto też przygotować dojrzałe akarium kwarantannowe-niewielki zbiornik wyposażony w grzałkę, filtr i ewentualnie napowietrzanie. Możemy umieścić w nim korzeń, lignit lub dużą roślinę w doniczce.Da to rybom poczucie bezpieczeństwa i nie będzie utrudniało utrzymania higieny. Najlepiej by woda w zborniku kwarantanowym miała parametry takie, jak woda w zbiornku, w którym dotychczas żyły lub takie, jakie ma woda w naszym zbiornku głównym. Mogą to być też inne wartości (w akceptowanym przez ryby zakresie).
Paletki należy kupować w sposób rozważny,przemyślany i rozsądny. Po przyniesienuiu ryb do domu, umieszczamy je w zbiorniku kwarntannowym lub, gdy takiego nie mamy, w zbiorniku głównym (co można określić jako zło konieczne). Czynność ta musi być poprzedzona odpowiednim przyzwyczajeniem ryb do parametrów wody, w której mają zamieszkiwać.  

        Pod czujnym okiem opiekuna

Ryby w nowych warunkach często nie chcą przyjmować pokarmu.Niezjedzone pożywienie rozkłada się i ma negatywny wpływ na parametry wody. Jeżeli jednak zakupione ryby wyraźnie mają apetyt, to nie ma żadnych przeciwwskazań ku temu, żeby nakarmić je po wpuszczeniu do nowego zbiornika. 
W zbiorniku kwarantannowym bacznie obserwujemy ryby, zwracając uwagę szczególnie na ich wgląd, zachowanie,apetyt, odchody itp. Jeżeli przez dwa-trzy tygdnie ryby mają typową dla odmiany barwę, pełny kształt, naprężone płetwy bez jakichkolwiek nalotów, dobry, a wręcz wilczy apetyt, prawidłowe odchody, są aktywne i śmiałe, to można uznać e za zdowe i nadające się do przeniesienia do zbiornika głównego.
Nie ma potrzeby stosowania sugerownych przez niektóre źródła zabiegów profilaktycznych polegających na podawaniu rybom w kwarantannie (a także, co jakiś czas w docelowym akwarium) niewielkich ilości lekarstw.
Tego typu działania są coraz mniej popularne a wielu fachowców uważa je za wręcz szkodliwe. W ten sposób bowiem mogą łatwo wykształcić się szczepy drobnoustrojów chorobotwórczych odporne na stosowane leki.
Zalecane dawki profilaktyczne są w przypadku paletek przeważnie zbyt małe, nieskuteczne i niepotrzebnie obciążają ich narządy wewnętrzne.Poza tym podając środki chemiczne, w mniejszym lub większym stopniu zakłócamy funkcjonowanie mini ekosystemu. Jaką alternatywę dla takich "profilaktycznych zabiegów" można zaproponować stosowanie w diecie paletek mielonego serca wołowego z dodatkiem czosnku. Taki pokarm podawany rybom co jakiś czas na ogół wystarcza do tego, żeby paletki nie miały problemów z przewodem pokarmowym.
Po umieszczeniu w docelowym, odpowiednio urządzonym akwarium, paletki-szczególnie młodpowinny dość szybko przyzwyczić się do nowych warunków i wyzbyć płochliwości. Im liczniejsza grupa ryb trafi do nowego zbiornika, tym szybciej zacznie się czuć jak u siebie w domu.

         Wybór pokarmu
 
Metod żywienia paletek jest chyba więcej, niż hodowców tych ryb. Niewątpliwie najlepsze efekty osiągamy karmiąc ryby pokarmami naturalnymi, jak najbardziej urozmaiconym i w dużej części żywym pokarmem.Niestety musimy liczyć się z ryzykiem wprowadzenia do zbiornika wraz z pokarmem czynników chorobotwórczych.Dlatego częśto akwaryści stosują jako podstawowy pokarm zmielone serce wołowe,konski czy indycze. Urozmaicenie diety stanowią najczęściej  pokarmy mrożone, czy też pokarmy firmowe,najczęściej granulaty.
Paletki zdecydowanie preferują pokarmy pochodzenia zwierzęcego i takie też powinny przeważać w i ich diecie. Nie należy jednak rezygnować z dodatków roślinnych pod postacią warzyw i owoców.Paletki w pierwszym roku życia najlepiej karmić co najmniej trzy razy dziennie, za każdym razem czymś innym. Prawidłowo żywione, na ogół nie wymagają podawania pokarmów mineralno-witaminowych. Można jednak je stosować po leczeniu, w sytuacjach stresowych, czy też gdy nasze ryby karmione są dość monotonnie, głównie sercem wołowym. Młode ryby dobrze jest systematycznie przyzwyczajać do wszystkich pokarmów, którymi zamierzamy karmić je w przyszłości. Niekiedy zdaż się, że starsze paletki uparcie odmawiają przyjmowania pokarmów nowych i nieznanych.

        Recepta na sukces

Chociaż wiele jest dróg prowadzących do sukcesu w hodowli paletek, tak naprawdę zawsze konieczne jest spełnienie tylko trzech warunków, na których opiera się niemal cała akwarystyka. Jeśli naszym podopiecznym zapewnimy odpowiedni zbiornik, wodę i pokarm, cała reszta będzie już mało skomplikowana.

                                           Artykuł autorstwa 
                                          A. Ruczkowskiego